Ca trù – còn gọi nôm na là Hát cô đầu, Hát nhà trò là loại hình nghệ thuật biểu diễn bằng âm giai nhạc thính phòng rất thịnh hành tại khu vực Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ Việt Nam.
Xuất hiện từ thế kỷ 15 và từng là loại ca trong cung đình và được giới quý tộc Phong Kiến thời xưa cũng như tầng lớp trí thức yêu thích. Ca trù là sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa thi ca và âm nhạc.
Ca trù từng rất thịnh hành thời phong kiến, sau đó dần vắng bóng khỏi đời sống sau Cách mạng tháng Tám năm 1945. Năm 2009, ca trù được UNESCO công nhận là Di sản Văn hoá phi vật thể cần được bảo vệ khẩn cấp.
Hôm nay ngày 23/2/2020 (âm lịch 1/2/2020), Google thay đổi hình ảnh Doodle do nghệ sĩ đồ họa Xuân Lê (sống tại thành phố Hồ Chí Minh) thiết kế hình ảnh về ca trù để ghi nhớ Ngày tưởng niệm người sáng lập ca trù (Giỗ tổ nghiệp Ca Trù). Đây là lần đầu tiên Google tôn vinh thể loại nhạc truyền thống được yêu thích nhất Việt Nam.
Sự tích dân gian kể rằng 2 vị tổ của ca trù là vợ chồng Định Dự (con trai Đinh Lễ – một vị tướng của vua Lê Lợi trong khởi nghĩa Lam Sơn thế kỷ 15) và công chúa Đường Hoa (một người nhà trời).
Biểu tượng đặc biệt được Google dùng để chọn tôn vinh nghệ thuật ca trù là hình ảnh minh hoạ một chầu hát ca trù điển hình với 3 thành viên: Một nữ ca sĩ thường gọi “ca nương” hay “đào”, một “kép” nam đệm đàn đáy và một “quan viên” – thường là tác giả bài hát, đánh trống chầu.
Việc thay thế biểu tượng trên trang chủ Google.com.vn trong ngày 23/2 nhằm mục đích tôn vinh loại hình văn hoá nghệ thuật truyền thống, độc đáo theo lối hát thơ này của Việt Nam.
Đại diện Google cho biết, thông qua việc tôn vinh nghệ thuật ca trù, Google mong muốn nâng cao nhận thức và sự quan tâm của công chúng đối với những nghệ thuật dân gian truyền thống đang có nguy cơ biến mất, nhắc nhở thế hệ trẻ luôn nhớ về cội nguồn.
Đồng thời, Google cũng muốn mang lại cho người xem cảm giác tự hào và tinh thần dân tộc, khuyến khích thế hệ trẻ khám phá văn hoá nghệ thuật đặc sắc, phong phú của VIệt Nam. Ngoài ra, khơi gợi lên sự quan tâm của cộng đồng quốc tế với loại hình nghệ thuật ca trù.
Theo một số nhà nghiên cứu, ca trù không giống dân ca, hoàn toàn không có nhạc đệm và căn bản không ghi ký âm. Vì thế có thể coi ca trù là thể loại âm nhạc cung đình, mang tính giải trí, bên cạnh dàn nhã nhạc dùng cho tế lễ và các nghi thức quan trọng.
